Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
hình. Cụ thể các tài sản đợc ghi nhận làm Tài sản cố định hữ hình phải thoả mãn
đồng thời bốn tiêu chuẩn sau:
- Chắc chắn thu đợc lợi ích kinh tế trong tơng lai từ việc sử dụng tài sản đó.
- Nguyên giá tài sản phải đợc xác định một cách đáng tin cậy.
- Thời gian sử dụng trên một năm.
- Có đủ tiêu chuẩn theo quy định hiện hành.
Theo điều 3 quyết định 206/2003/QĐ-BTC ban hành ngày 12/12/2003 của
Bộ tài chính quy định tiêu chuẩn của Tài sản cố định hữu hình phải có giá trị từ
10 triệu đồng trở lên (bắt đầu áp dụng cho năm tài chính 2004)
Tài sản cố định vô hình, theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 04, là tài
sản không có hình thái vật chất nhng xác định đợc giá trị và do doanh nghiệp
nắm giữ, sử dụng trong sản xuất, kinh doanh,cung cấp dịch vụ hoặc cho đối t-
ợng khác thuê phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận Tài sản cố định vô hình.
Tài sản cố định thuê tài chính, theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 06
Thuê tài sản, ban hành và công bố theo quyết định số 165/2002
ngày31/12/2002 của Bộ trởng Bộ tài chính là sự thoả thuận giữa hai bên cho
thuê và bên thuê về việc bên cho thuê chuyển giao quyền sử dụng tài sản cho
bên thuê trong một khoản thời gian nhất định để đợc nhận tiền cho thuê một lần
hay nhiều lần.
Thuê tài chính là thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn
rủi ro và lợi ích gắn liềnvới quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài
sản có thể đợc chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.
Thuê hoạt động là thuê tài sản không phải là thuê tài chính.
Theo thông t số 105/2003/TT-BTC (Bắt đầu áp dụng cho năm tài chính
2004), thuê tài chính là thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn
rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho thuê. Quyền sở hữu tài sản
có thể chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.
* Các trờng hợp thuê tài sản sau đây thờng dẫn đến hợp đồng thuê tài chính:
- Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho thuê khi kế thúc thời
hạn thuê.
- Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chon mua lại tài
sản thuê với mức giá ớc tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn thuê.
- Thời hạn thuê tối thiểu phải chiếm phần lớn thời gian sử dụng kinh tế của
tài sản cho dù không có sự chuyển giao về quyền sở hữu.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh toán
tiền thuê tối thiểu chiếm phần lớn (tơng đơng) giá trị hợp lý của tài sản.
-Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng sử
dụng không cần có sự thay đổi, sửa chữa lớn nào.
* Hợp đồng thuê tài sản cũng đice coi là hợp đồng thuê tài chính nếu hợp đồng
thuê thoả mãn ít nhất một trong ba trờng hợp sau:
- Nếu bên thuê huỷ hợp đồng và đền bù tổn thất phát sinh liên quan đến
việc huỷ hợp đồng cho bên cho thuê.
- Thu nhập hoặc sự tổn thất do sự thay đổi giá trị hợp lý của tài sản còn lại của
bên thuê gắn với bên thuê.
- Bên thuê có khả năng tiếp tục thuê lại tài sản sau khi hết hạn hợp đồng Thuê
với tiền thuê thấp hơn giá thị trờng.
Khấu hao Tài sản cố định là việc tính toán và phân bổ một cách có hệ
thống nguyên giá của Tài sản cố định vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong
thời gian sử dụng của Tài sản cố định.
3.2. Đặc điểm của tài sản cố định
Tài sản cố định là những tài sản có giá trị lớn và thời gian sử dụng lâu dài,
tham gia vào nhiều chu kì sản xuất kinh doanh. Khoản mục Tài sản cố định là
một khoản mục chiếm tỷ trọng đáng kể trên bảng cân đối kế toán.
Tài sản cố định là cơ sở vật chất của đơn vị. Nó phản ánh năng lực sản
xuất hiện có và trình độ ứng dụng khoa học kĩ thuật vào hoạt động của đơn vị.
Tài sản cố định là một trong các yếu tố quan trọng tạo khả năng tăng trởng bền
vững, tăng năng xuất lao động, từ đó giảm chi phí hạ giá thành sản phẩm dịch
vụ.
Tài sản cố định là những tài sản sử dụng cho mục đích sản suấtt kinh
doanh chứ không phải để bán và trong quá trình sử dụng Tài sản cố định bị hao
mòn dần. Giá trị của chúng đợc chuyển dần vào chi phí hoạt động và sẽ đợc thu
hồi sau khi bán hàng hoá, dịch vụ (đối với hoạt động kinh doanh).
Để sử dụng Tài sản cố định đợc tốt, ngoài việc sử dụng hợp lý công suất
để phát triển sản xuất, doanh nghiệp phải tiến hành bảo dỡng, sửa chữa Tài sản
cố định. Tuỳ theo quy mô sửa chữa và theo loại Tài sản cố định, chi phí sửa
chữa đợc bù đắp khác nhau.
3.3. Công tác quản lý Tài sản cố định
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Tài sản cố định là cở sở vật chất chủ yếu giúp cho doanh nghiệp đạt đợc
các mục tiêu về hoạt động sản xuất và tài chính trong quá trình sản xuất kinh
doanh. Nhiệm vụ đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp là phải tăng cờng công tác
quản lý TSCĐ nhằm đạt hiệu quả cao. Hơn nữa, trong quá trình sản xuất kinh
doanh, TSCĐ vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu nhng giá trị của nó
giảm dần sau mỗi chu kỳ sản xuất kinh doanh nên trong công tác quản lý
TSCĐ, các doanh nghiệp cần theo dõi cả về mặt hiện vật và mặt giá trị của
TSCĐ.
3.3.1. Quản lý về mặt hiện vật: bao gồm cả quản lý về số lợng và chất lợng
của TSCĐ
- Về mặt số lợng: bộ phận quản lý TSCĐ phải bảo đảm cung cấp đầy đủ về
công suất, đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Về mặt chất lợng: công tác bảo quản phải đảm bảo tránh hỏng hóc, mất
mát các bộ phận chi tiết làm giảm giá trị TSCĐ.
Để thực hiện tốt vấn đề này, mỗi doanh nghiệp cần phải xây dựng nội quy
bảo quản TSCĐ và sử dụng một cách hợp lý, phù hợp với đặc điểm hoạt động
của mình. Đồng thời để sử dụng có hiệu quả TSCĐ, các đơn vị cần xây dựng
các định mức kinh tế kỹ thuật đối với từng loại, từng nhóm TSCĐ. Thông qua
đó giúp đơn vị lên kế hoạch và có biện pháp sửa chữa, nâng cấp cũng nh đầu t
mới TSCĐ phục vụ kịp thời cho hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh
nghiệp.
3.3.2. Quản lý về mặt giá trị: là xác định đúng nguyên giá và giá trị còn lại
của TSCĐ đầu t, mua sắm, điều chuyển và giá trị hao mòn
Quản lý TSCĐ về mặt giá trị là công việc chủ yếu trong công tác hạch toán
kế toán. Công việc này đảm bảo cho ban quản lý có thể biết chính xác, kịp thời
và đầy đủ những thông tin về mặt giá trị (Nguyên giá, Giá trị hao mòn và Giá trị
còn lại) của từng loại TSCĐ (TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, TSCĐ thuê tài
chính) trong doanh nghiệp tại từng thời điểm xác định.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Nguyên tắc xác định nguyên giá tài sản cố định:
- Đối với TSCĐ hữu hình:
Về nguyên giá của TSCĐ hữu hình đợc xác định trong từng trờng hợp nh
sau:
+ TSCĐ hữu hình loại mua sắm: Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua sắm (kể
cả mua mới), bao gồm giá mua (trừ các khoản đợc chiết khấu thơng mại, giảm
giá); các khoản thuế (không bao gồm các khoản thuế đợc hoàn lại) và các
khoản chi phí liên quan trực tiếp đến việc đa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử
dụng nh chi phí chuẩn bị mặt bằng, các chi phí vận chuyển và bốc dỡ ban đầu;
các chi phí lắp đặt, chạy thử (trừ (-) các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do
lắp đặt chạy thử), chi phí chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác.
+ TSCĐ hữu hình loại đầu t xây dựng cơ bản theo phơng thức giao thầu:
Nguyên giá (cả tự làm và thuê ngoài) là giá quyết toán công trình đầu t xây
dựng, các chi phí liên quan trực tiếp khác và lệ phí trớc bạ (nếu có).
+ TSCĐ hữu hình mua trả chậm: Nguyên giá đợc phản ánh theo giá mua
trả ngay tại thời điểm mua. Khoản chênh lệch giữa giá mua trả chậm và giá
mua trả tiền ngay đợc hạch toán vào chi phí theo kỳ hạn thanh toán, trừ đi số
chênh lệch đó đợc tính vào nguyên giá TSCĐ hữu hình (vốn hoá) theo quy định
trong Chuẩn mực kế toán Chi phí đi vay.
+ TSCĐ hữu hình tự xây hoặc tự chế: Nguyên giá là giá thành thực tế của
TSCĐ tự xây hoặc tự chế cộng (+) chi phí lắp đặt, chạy thử. Mọi khoản lãi nội
bộ và các khoản chi phí không hợp lý (nh nguyên vật liệu lãng phí, lao động
khác sử dụng vợt quá định mức bình thờng trong quá trình xây dựng hoặc tự
chế không đợc tính vào nguyên giá.
+ TSCĐ hữu hình mua dới hình thức trao đổi: Nguyên giá TSCĐ hữu hình
mua dới hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu hình không tơng tự hoặc tài sản
khác đợc xác định theo giá trị hợp lý của TSCĐ hữu hình nhận về, hoặc giá trị
hợp lý của tài sản đem trao đổi, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tơng đ-
ơng tiền trả thêm hoặc thu về.
Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua dới hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu
hình tơng tự, hoặc có thể hình thành do đợc bán để đổi lấy quyền sở hữu một
tài sản tơng tự (tài sản tơng tự là tài sản có công dụng tơng tự, trong cùng lĩnh
vực kinh doanh và có giá trị tơng đơng). Trong cả hai trờng hợp không có bất
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
kỳ khoản lãi hay lỗ nào đợc ghi nhận trong quá trình trao đổi. Nguyên giá
TSCĐ nhận về đợc tính bằng giá trị còn lại của TSCĐ đem trao đổi.
+ TSCĐ tăng từ các nguồn khác: Nguyên giá TSCĐ hữu hình đợc tài trợ, đ-
ợc biếu tặng, đợc ghi nhận theo giá trị hợp lý ban đầu thì doanh nghiệp ghi
nhận theo giá trị danh nghĩa cộng (+) các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đa
tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
- Đối với TSCĐ thuê tài chính:
Nguyên giá là giá trị hợp lý (nếu giá trị hiện tại của các khoản thanh toán tiền
thuê tối thiểu nhỏ hơn giá trị hợp lý thì nguyên giá ghi theo giá trị hiện tại của
các khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu.
Phần chênh lệch giữa tiền thuê TSCĐ phải trả cho đơn vị cho thuê và
Nguyên giá TSCĐ đó đợc hạch toán vào chi phí kinh doanh phù hợp với thời
hạn của hợp đồng thuê tài chính.
* Đối với TSCĐ vô hình:
TSCĐ vô hình là tài sản không có hình thái vật chất nhng xác định đợc giá
trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng trong sản xuất, kinh doanh, cung ứng
dịch vụ hoặc cho các đối tợng khác thuê phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận là
TSCĐ vô hình. Về mặt nguyên giá TSCĐ vô hình đợc xác định nh sau:
- Quyền sử dụng đất: Nguyên giá là toàn bộ các chi phí thực tế đã chi ra có
liên quan trực tiếp tới đất sử dụng bao gồm tiền chi ra để có quyền sử dụng đất,
chi phí cho đền bù, giải phóng mặt bằng, san lấp mặt bằng, lệ phí trớc bạ (nếu
có) không bao gồm chi phí chi ra để xây dựng các công trình trên mặt đất.
- Quyền phát hành: Nguyên giá là toàn bộ các chi phí thực tế doanh nghiệp
đã chi ra để có quyền phát hành.
- Bản quyền, bằng phát minh sáng chế: Nguyên giá là các chi phí thực tế
chi ra để có bản quyền tác giả, bằng phát minh sáng chế.
- Nhãn hiệu hàng hoá: Nguyên giá là các chi phí thực tế liên quan trực tiếp
tới việc mua nhãn hiệu hàng hoá.
- Phần mềm máy tính: Nguyên giá là toàn bộ các chi phí thực tế doanh
nghiệp đã chi ra để có phần mềm máy tính.
- Giấy phép và Giấy nhợng quyền: Nguyên giá là các khản doanh nghiệp
chi ra để doanh nghiệp có đợc giấy phép và giấy nhợng quyền thực hiện công
việc đó, nh giấy phép khai thác, giấy phép sản xuất loại sản phẩm mới.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- TSCĐ vô hình khác: Nguyên giá là các chi phí thực tế chi ra để có đợc
các TSCĐ loại này.
Nguyên giá TSCĐ trong doang nghiệp chỉ đợc thay đổi trong các trờng
hợp sau:
- Đánh giá lại giá trị TSCĐ theo Quyết định kiểm kê và đánh giá lại tài
sản của Nhà nớc.
- Nâng cấp TSCĐ.
- Tháo dỡ một hay một số bộ phận của TSCĐ.
- Chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu thoả mãn các điều kiện ghi tăng
nguyên giá TSCĐ.
Khi thay đổi nguyên giá TSCĐ, doanh nghiệp phải lập biên bản ghi rõ các
căn cứ thay đổi và xác định lại các chỉ tiêu nguyên giá, giá trị còn lại trên sổ kế
toán, sổ khấu hao luỹ kế của TSCĐ và tiến hành hạch toán theo các quy định
hiện hành.
* Giá trị hao mòn:
Khi tham gia vào quá trình sản xuất giá trị của TSCĐ bị hao mòn dần. Để
đảm bảo tái đầu t và mục đích thu hồi vốn, bộ phận kế toán có nhiệm vụ phải
tính và phân bổ giá trị hao mòn vào chi phí sản xuất trong kỳ kế toán tơng ứng.
Đây thực chất là việc tính và trích khấu hao TSCĐ.
- Căn cứ xác định giá trị hao mòn TSCĐ đó là:
Nguyên giá của TSCĐ (đã đợc trình bày ở trên).
Thời gian hữu ích của TSCĐ (hoặc tỷ lệ % quy định cho từng loại TSCĐ)
Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam về TSCĐ, thời giẳn dụng hữu ích của
TSCĐ là thời gian mà TSCĐ hữu hình phát huy đợc tác dụng cho sản xuất kinh
doanh đợc tính bằng:
Thời gian mà doanh nghiệp dự tính sử dụng TSCĐ hữu hình, hoặc
Số lợng sản phẩm, hoặc các đơn vị tính tơng tự mà doanh nghiệp dự tính
thu đợc từ việc sử dụng tài sản.
Khi tiến hành xác định thời gian sử dụng TSCĐ yêu cầu đảm bảo rằng:
Thời gian sử dụng của TSCĐ đợc xác định thống nhất trong năm tài chính.
Trờng hợp có các yếu tố tác động (nh việc nâng cấp hay tháo dỡ một số bộ
phận của TSCĐ) nhằm kéo dài hoặc rút ngắn thời gian sử dụng của TSCĐ,
doanh nghiệp tiến hành xác định lại thời gian sử dụng của TSCĐ theo các quy
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
định trên tại thời điểm hoàn thành nghiệp vụ phát sinh, đồng thời phải lập biên
bản nêu rõ các căn cứ làm thay đổi thời gian sử dụng.
Việc xác định thời gian hoạt động của từng loại TSCĐ đã đợc ghi rõ trong
Phụ lục 1 - Khung thời gian sử dụng các loại TSCĐ theo Quyết định số
206/2003/QĐ - BTC.
* Phơng pháp trích khấu hao:
Theo Quyết định số 206/2003/QĐ - BTC thì doanh nghiệp có thể tiến hành
trích khấu hao TSCĐ theo 3 phơng pháp khấu hao chủ yếu: phơng pháp khấu
hao theo đờng thẳng; phơng pháp khấu hao theo số d giảm dần; phơng pháp
khấu hao theo số lợng sản phẩm. Tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng từng loại
TSCĐ dùng vào hoạt động SXKD mà doanh nghiệp thực hiện trích khấu hao
theo phơng pháp thích hợp.
Mọi TSCĐ của doanh nghiệp liên quan đến hoạt động SXKD của từng
doanh nghiệp đều phải trích khấu hao đợc hạch toán vào chi phí kinh doanh
trong kỳ.
Nếu doanh nghiệp trích khấu hao cho từng tháng thì lấy số khấu hao phải
trích cả năm chia cho 12 tháng.
Việc trích hoặc thôi khấu hao TSCĐ đợc thực hiện theo nguyên tắc tròn
tháng.
Khi có sự thay đổi nguyên giá hoặc về thời gian sử dụng của TSCĐ thì
doanh nghiệp sẽ xác định lại mức khấu hao trung bình cho hàng năm.
Doanh nghiệp cũng không đợc tính và trích khấu hao cho các TSCĐ đã
khấu hao hết và đang chờ quyết định nhợng bán, thanh lý, những TSCĐ dùng
vào hoạt động phúc lợi, hoạt động sự nghiệp.
Giá trị còn lại:
Sau khi xác định đợc chính xác các yếu tố về nguyên giá và giá trị hao mòn
(hay số khấu hao luỹ kế), thì về giá trị còn lại đợc xác định nh sau:
Giá trị còn lại = Nguyên giá TSCĐ - Giá trị hao mòn luỹ kế
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
3.4. Tổ chức công tác kế toán Tài sản cố định.
3.4.1. Hệ thống chứng từ sổ sách kế toán
Về chứng từ: Tổ chức chứng từ kế toán là thiết kế khối lợng công tác hạch
toán ban đầu trên hệ thống các văn bản chứng từ hợp lý, hợp pháp theo một quy
trình luôn chuyển chứng từ nhất định.
Các chứng từ đợc sử dụng trong hạch toán Tài sản cố định bao gồm:
- Hợp đồng mua Tài sản cố định.
- Hoá đơn bán hàng, hoá đơn kiêm phiếu xuất kho của ngời bán.
- Biên bản bàn giao Tài sản cố định.
- Biên bản thanh lý Tài sản cố định.
- Biên bản nghiệm thu khối lợng sửa chữa lớn hoàn thành.
- Biên bản đánh giá lại Tài sản cố định.
- Biên bản kiểm kê Tài sản cố định.
- Biên bản quyết toán, thanh lý hợp đồng mua tài sản.
- Bảng tính và phân bổ khấu hao Tài sản cố định.
Quy trình hạch tán tài sản cố định đợc thể hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.1: Quy trình tổ chức chứng từ Tài sản cố định
Về sổ sách: Để theo dõi kịp thời và đầy đủ các thông tin về Tài sản cố định,
các doanh nghiệp thờng sử dụng hệ thống chứng từ sổ sách nh:
- Thẻ Tài sản cố định.
- Sổ chi tiết Tài sản cố địnhtheo tong bộ phận sử dụng và theo loại Tài sản
cố định theo dõi.
Xây dựng, mua
sắm, hoặc nhượng
bán TSCĐ
Hội đồng giao nhận,
thanh lý TSCĐ
Kế toán TSCĐ
Quyết định tăng
hoặc giảm TSCĐ
Chứng từ tăng giảm
tài sản
(các loại)
Lập (huỷ) thẻ
TSCĐ, ghi sổ
TSCĐ
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Sổ cái các tài khoản 211, 212, 213, 214.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
3.4.2. Hệ thống tài khoản kế toán
Theo chế độ kế toán Việt Nam hiện hành, trong hạch toán Tài sản cố định,
TSCĐ đợc phân thành những nhóm khác nhau và sử dụng những tài khoản và
tiểu khoản khác nhau.
TK 211: Tài sản cố định hữu hình
2112: Nhà cửa,vật kiến trúc.
2113: máy móc thiết bị.
2114: Phơng tiện vận tải, truyền thống.
2115: Thiết bị, dụng cụ quản lý.
2116: Cây lâu năm, súc vật làm việc và cho sản phẩm.
2118: TSCĐ khác.
TK212: Tài sản cố định thuê tài chính
TK 213: Tài sản cố định vô hình
2131: Quyền sử dụng đất.
2132: Quyền phát hành.
2133: Bản quyền, bằng phát minh sáng chế.
2134: Nhãn hiệu hàng hoá.
2135: Phần mềm máy vi tính.
2136: Giấy phép và giấy nhợng quyền.
2138: TSCĐ vô hình khác.
TK214: khấu hao Tài sản cố định
2141: Khấu hao Tài sản cố định hữu hình.
2142: Khấu hao Tài sản cố định vô hình.
2143: Khấu hao Tài sản cố định thuê tài chính.
TK009: Nguồn vốn khấu hao cơ bản.
3.4.3.Hạch toán Tài sản cố định và khấu hao Tài sản cố định
Khi hạch toán Tài sản cố định, kế toán căn cứ vào hệ thống tài khoản tơng
ứng và tình hình biến động tăng giảm của Tài sản cố định.
3.4.4. Phân loại Tài sản cố định
Căn cứ vào những tiêu thức nhất định, ngời ta chia Tài sản cố định ra thành
nhiều nhóm để quản lýTài sản cố định cho có hiệu quả.
Theo công dụng kinh tế, Tài sản cố định bao gồm những loại sau:
- TSCĐ dùng trong sản xuất kinh doanh.
- TSCĐ hành chính sự nghiệp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét