tg130

Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
- Về thơng mại: Xã hội loài ngời đã trải qua các hình thức sản xuất tự cung
tự cấp và sản xuất hàng hoá. Sản xuất hàng hoá ra đời tạo ra bớc nhảy vọt trong
đời sống, kinh tế và tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của thơng mại. Thơng
mại ra đời từ sự phân công lao động xã hội, chuyên môn hoá sâu và lợi thế so
sánh giữa các vùng,các doanh nghiệp và các quốc gia. Khi nền kinh tế phát
triển, thơng mại phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu đặc biệt với xu hớng
hoà nhập tham gia vào phân công lao động khu vực và thế giới. Sự phát triển của
thơng mại làm tăng số lợng,giá trị và tốc độ các giao dịch của doanh nghiệp làm
các giao dịch vợt ra khỏi phạm vi biên giới quốc gia.
- Về tín dụng: Tín dụng ra đời do nhu cầu chu chuyển vốn trong nền kinh
tế giữa những nơi thừa và thiếu tơng đối. Thơng mại phát triển kéo theo sự cạnh
tranh ngày càng gay gắt giữa các doanh nghiệp trên mọi lĩnh vực. Để đổi mới
sản phẩm, công nghệ đáp ứng thị trờng vốn trở nên cực kỳ quan trọng. Tín dụng
khi đó không chỉ bao gồm quan hệ cung ứng vốn giữa các tổ chức trong một nớc
mà còn giữa các nớc,các khu vực trên nhiều lĩnh vực nhng chủ yếu là thơng mại
với nguyên tắc hoàn trả vốn gốc và một phần lãi nhất định. Điều kiện cơ bản
trong tín dụng là hoàn trả có nghĩa rằng ngời cho vay có thể thu hồi vốn và lãi
sau một thời hạn nhất định. Ngợc lại, ngời cấp tín dụng sẽ phải đối mặt với rủi ro
tín dụng nếu ngời vay không hoàn trả đúng yêu cầu. Rủi ro này càng lớn khi tín
dụng đợc thực hiện ở phạm vi ngoài quốc gia.
Sự phát triển của thơng mại và tín dụng dẫn tới:
+ Sự thiếu hụt thông tin và do đó là sự thiếu tín nhiệm bạn hàng: Giao dịch
diễn ra với đặc điểm tăng về số lợng, phức tạp hơn trong thời gian dài và trên
phạm vi toàn cầu.Quá trình kinh doanh diễn ra với tốc độ chóng mặt, do vậy
trong cùng một lúc một doanh nghiệp phải giao dịch với rất nhiều bạn hàng
khác nhau. Họ thiếu thông tin về các bạn hàng cũng nh đối thủ cạnh tranh. Sự
thiếu hụt thông tin có thể dẫn tới rủi ro về đạo đức do bạn hàng không đáp ứng
các hợp đồng đã ký kết. Hoặc nếu họ có thể tìm hiểu đợc thông tin thì việc tranh
thủ cơ hội kinh doanh và các chi phí phải bỏ ra ngăn cản họ thực hiện điều này.
Mâu thuẫn nảy sinh đó là sự thiếu hiểu biết về nhau làm các đối tác không có đủ
độ tín nhiệm cần thiết để ký kết hợp đồng.
+ Tăng các rủi ro trong kinh doanh: Một doanh nghiệp trong kinh doanh
phải gánh chịu rủi ro về lãi suất, tỷ giá, cạnh tranh, các rủi ro bất khả kháng
Rủi ro có thể gây ra những hậu quả không lờng trớc đợc cho doanh nghiệp.
Theo cơ chế lan truyền các rủi ro này còn ảnh hởng tới cả các doanh nghiệp
5
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
khác cùng thực hiện hợp đồng. Rủi ro ví dụ nh các rủi ro bất khả kháng đôi khi
nằm ngoài khả năng kiểm soát của con ngời. Kiểm soát rủi ro là khó khăn đặc
biệt là các rủi ro lan truyền từ đối tác.Khi cạnh tranh bị đẩy tới mức độ gay gắt,
các doanh nghiệp đều phải tận dụng mọi cơ hội để vợt lên trên đối thủ.Mà chịu
rủi ro có nghĩa là chịu đe doạ tụt hậu. Vì vây các doanh nghiệp luôn tìm cách
giảm thiểu rủi ro.
Nh vậy từ bản thân nền kinh tế xuất hiện nhu cầu cần có công cụ ngăn
ngừa rủi ro từ đối tác, khắc khục tình trạng thiếu hụt thông tin làm các bên yên
tâm thực hiện giao dịch. Về mặt thanh toán các rủi ro đã đợc kiểm soát bởi các
hình thức tín dụng chứng từ, bảo đảm hối phiếu Còn các rủi ro về không thực
hiện không đơn thuần là nghĩa vụ thanh toán trong hợp đồng, nó là cơ sở ra đời
của một công cụ mới- bảo lãnh.
*Khả năng cung ứng: Nhu cầu bảo lãnh nảy sinh đòi hỏi có một ngời thứ
ba đứng ra làm trung gian bảo đảm các bên yên tâm thực hiện hợp đồng. Ngân
hàng thơng mại một trung gian tài chính với các điều kiện sau:
-Có khả năng bảo đảm về tài chính, có uy tín trong kinh doanh tiền tệ.
-Chuyên cung cấp các dịch vụ trung gian tài chính cho nền kinh tế.
-Có khả năng nắm bắt, thu thập thông tin do có mạng lới khách hàng và
đội ngũ cán bộ chuyên môn.
Ngân hàng thơng mại hoàn toàn có khả năng cung ứng dịch vụ này thoả
mãn nhu cầu nền kinh tế.
Mặt khác nếu tiếp cận theo các hình thức tín dụng ngân hàng thì có thể coi
bảo lãnh là một loại hình tín dụng đặc biệt, tín dụng chữ ký. Sự phát triển các
hình thức tín dụng ngân hàng có thể kể tới là :
- Tín dụng thông thờng: Đó là việc ngân hàng trực tiếp phát tiền cho vay
theo nguyên tắc hoàn trả vốn và một khoản lãi nhất định. Đây là hình thức tín
dụng truyền thống và chiếm tỷ trong lớn nhất trong các hoạt động sử dụng vốn
của hầu hết cá ngân hàng.
- Tín dụng chữ ký:
+ Tín dụng chấp nhận :là việc khác hàng phát hành một hối phiếu trong đó
ngân hàng đóng vai trò là ngời thụ lệnh. Khách hàng dùng hối phiếu này chiết
khấu ở ngân hàng khác để nhận tiền. Trớc khi hối phếu này đến hạn thanh toán,
khách hàng phải thanh toán cho ngân hàng để ngân hàng chi trả cho ngân hàng
chiết khấu. Trong quan hệ này ngân hàng cho mợn uy tín của mình để khách
hàng đợc vay vốn.
6
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
+Tín dụng chứng từ: Ngân hàng cấp tín dụng chứng từ cho khách hàng là
ngời nhập khẩu, ngời thụ hởng là ngời xuất khẩu nớc ngoài. Với hình thức này
ngân hàng cam kết trả tiền khi ngời xuất khẩu giao hàng và xuất trình những
giấy tờ đúng theo cam kết trong th tín dụng.
Bảo lãnh ngân hàng: Cũng đợc coi là một hình thức tín dụng bằng chữ ký.
Ngân hàng không phải xuất vốn ngay mà chỉ phát hành th bảo lãnh bảo đảm chi
trả cho ngời thụ hởng nếu ngời đợc ngân hàng bảo lãnh vi phạm hợp đồng ký
kết với ngời thụ hởng.
* Về pháp luật: ở một số nớc bảo lãnh đợc thực hiện bởi các công ty bảo
hiểm nh ở Mỹ và Canada. Song phần lớn các quốc gia trên thế giới nghiệp vụ
này ngân hàng đợc phép thực hiện.
Nh vậy sự ra đời và tồn tại của bảo lãnh ngân hàng là khách quan và cần
thiết.
2.2.Sự phát triển của bảo lãnh ngân hàng:
Nếu nh th tín dụng đã đợc các ngân hàng sử dụng rông rãi từ những năm
30 thì bảo lãnh ngân hàng mới chỉ ra đời và phát triển vào đầu thập niên 70 của
thế kỷ này. Sự phát triển nhanh chóng của các quốc gia sản xuất dầu hoả ở
Trung Đông trong thời gian này cho phép họ ký kết những hợp đồng lớn với các
công ty phơng Tây cho những dự án lớn nh cải tiến cơ sở hạ tầng, các tiện ích
công cộng, dự án công nông nghiệp và quốc phòng. Nguồn gốc phát sinh nhu
cầu bảo lãnh ngân hàng đặc biệt là bảo lãnh thanh toán ngay lần đầu là từ khu
vực này.
Với sự phát triển của thơng mại quốc tế ,các giao dịch ngày càng mang tính
toàn cầu. Ví dụ các công ty kiến trúc của Hà Lan và Anh có thể cùng tham gia
liên doanh các công ty khác trong một dự án xây dựng một sân bay và một số
công trình phụ trợ ở Arập, thuê các nhà thầu phụ Nam Triều Tiên, mua thiếp bị
từ nhà cung cấp ở Pháp.Tầm cỡ và sự phức tạp của các giao dịch đòi hỏi và thúc
đẩy sự phát triển của bảo lãnh ngân hàng.
Bảo lãnh ngân hàng đợc sử dụng mạnh mẽ trên thế giới và đạt đợc doanh
số kỷ lục.Chỉ riêng tại Hà Lan, doanh số các loại bảo lãnh do các ngân hàng Hà
Lan phát hành trong năm 1980 là 12. 850 triệu NGL. Con số này tăng lên 26.
281 triệu NGL vào năm 1990.( Theo số liệu công bố ngày 10/7/1990 của Uỷ ban
kiểm soát của Ngân hàng trung ơng Hà Lan). Còn theo Uỷ ban soạn thảo Điều
khoản sửa đổi Luật thơng mại Hoa Kỳ: Đến cuối 1995 số tiền bảo lãnh còn hiệu
lực tại các ngân hàng Hoa Kỳ lên tới 500 tỷ USD trong đó bảo lãnh của khách
7
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
hàng Mỹ là 250 tỷ. Trị giá của từng loại bảo lãnh cũng lên tới hàng chục triệu
USD.
Bảo lãnh ngân hàng còn đợc phát triển cả về hình thức sử dụng. Thoạt đầu
là loại bảo lãnh có điều kiện đợc bắt đầu từ thị trờng Mỹ. Với các loại nh bảo
lãnh bổ xung , bảo lãnh tiền bảo chứng, nó tỏ ra không hiệu quả và bất lợi cho
bên yêu cầu bảo lãnh và do ngời bảo lãnh có thể viện dẫn lý do biện hộ để
không thanh toán dẫn tới các tranh cãi phát sinh. Các ngân hàng cũng ngần ngại
khi phát hành những bảo lãnh này vì họ không muốn dính líu đến các rắc rối
trong hợp đồng. Bảo lãnh chỉ đợc sử dụng ở một số nớc châu Phi, Trung Đông ít
thông dụng ở thị trờng châu Âu. Loại bảo lãnh đợc sử dụng nhiều nhất là bảo
lãnh thanh toán theo yêu cầu hay bảo lãnh vô điều kiện.Với loại này ngời thụ
huởng đợc thanh toán khi có yêu cầu mà không cần đa ra chứng cứ về sự vi
phạm. Một số nớc vận dụng pha trộn giữa hai loại trên miễn rằng các bên chấp
thuận và ngân hàng đồng ý phát hành.
Hiện nay bảo lãnh ngân hàng phát triển rộng rãi trên nhiều lĩnh vực. Có thể
chắc chắn rằng những thơng vụ lớn với nớc ngoài hiện nay không thể không có
một dạng nào đó của bảo lãnh đi kèm.
Bảo lãnh còn đởc sử dụng rộng rãi trong trị trờng nội địa do tính đa dạng và
năng động của nó. Bảo lãnh không chỉ hỗ trợ cho các hợp đồng thơng mại mà cả
các giao dịch phi thơng mại, tài chính, phi tài chính nh: bảo lãnh thanh toán,
hoàn trả tiền ứng trớc, thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thuế quan
Bảo lãnh không chỉ đợc thực hiện nh một loại hình dịch vụ mà còn là một
công cụ tài trợ cho các doanh nghiệp. Cùng với tín dụng chứng từ, bảo lãnh là
một trong những loại hình giao dịch thông dụng và phổ biến nhất trong các hoạt
động ngân hàng trên thế giới.
3. Các yếu tố trong bảo lãnh:
3.1. Các bên trong bảo lãnh:
Một giao dịch bảo lãnh bao giờ cũng liên quan tới ba bên: Bên bảo lãnh,
bên đợc bảo lãnh(bên chỉ thị) và bên thụ hởng.Quan hệ giữa các bên quy định
bởi ba hợp đồng độc lập trong đó th bảo lãnh ngân hàng chỉ là hợp đồng giữa
ngân hàng và bên thụ hởng bảo lãnh.
*Bên bảo lãnh: Dùng uy tín của mình đứng ra cam kết chịu trách nhiệm
thay trong trờng hợp bên đợc bảo lãnh không thực hiện đúng hợp đồng. Trong
bảo lãnh ngân hàng,bên bảo lãnh là các ngân hàng phát hành bảo lãnh.
8
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
* Bên đợc bảo lãnh (bên chỉ thị bảo lãnh): Bên đợc ngân hàng cam kết trả
thay nếu vi phạm hợp đồng.
*Bên thụ hởng: Đợc ngân hàng thanh toán khi có yêu cầu do bên đợc bảo
lãnh vi phạm hợp đồng.
Các hợp đồng liên quan:
- Hợp đồng cơ sở giữa bên đợc bảo lãnh và bên thụ hởng.
- Hợp đồng bảo lãnh giữa bên bảo lãnh và bên đợc bảo lãnh.
- Th bảo lãnh của ngân hàng là hợp đồng giữa ngân hàng- bên bảo lãnh với
bên thụ hởng.
Bảo lãnh thanh toán theo yêu cầu đầu tiên hay bảo lãnh yêu cầu đợc sử
dụng thông dụng và mang đầy đủ nhất các đặc điểm, chức năng bảo lãnh(sẽ đợc
trình bày ở dới đây). Do vậy, chúng ta sẽ tìm hiểu trách nhiệm của ngân hàng
bảo lãnh theo Quy tắc thống nhất của Phòng Thơng Mại Quốc Tế ICC, UCPsố
458 về bảo lãnh yêu cầu. (UCP 458 các điều 2, 7, 9, 10, 11, 12, 13 , 16)
Nghĩa vụ và trách nhiệm:
- Khi bên bảo lãnh nhận đợc chỉ thị phát hành th bảo lãnh nhng đó là chỉ thị mà,
nếu đợc thực hiện thì bên bảo lãnh vì lý do luật pháp, quy dịnh của nớc phát
hành không có khả năng thực hiện đợc các quy định trong bảo lãnh, thì chỉ thị
không đợc thực hiện và ngay lập tức bên bảo lãnh phải thông báo cho bên đã gửi
chỉ thị bằng Telex hoặc nếu không bằng phơng tiện nhanh chóng về lý do không
thực hiện và yêu cầu họ gửi chỉ thị khác phù hợp hơn.
- Khi đã phát hành bảo lãnh, trách nhiệm của bên bảo lãnh theo nh bảo
lãnh là trả số tiền đợc quy định trong đó khi xuất trình yêu cầu thanh toán bằng
văn bản và các chứng từ khác quy định trong bảo lãnh mà hình thức phù hợp với
các quy định của bảo lãnh.
- Tất cả các chứng từ đợc chỉ định và xuất trình theo bảo lãnh, kể cả văn bản yêu
cầu sẽ đợc bên bảo lãnh xem xét, kiểm tra với sự cẩn thận cần thiếtđể xác định
xem hình thức của chúng có phù hợp với các điều khoản hay không. Khi chúng
không phù hợp hoặc hình thức giữa chúng không phù hợp với nhau chúng sẽ bị
từ chối.
- Bên bảo lãnh cần có thời gian phù hợp để xem xét kiểm tra yêu cầu
theo th bảo lãnh và để quyết định nên thanh toán hay từ chối yêu cầu đó. Nếu
bên bảo lãnh quyết định từ chối thì phải gửi thông báo ngay sau đó cho bên thụ
hởng bằng Telex hoặc nếu không thì bằng phơng tiện nhanh chóng khác. Bất kỳ
9
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
chứng từ nào đã đợc xuất trình theo th bảo lãnh phải đợc giữ lại cho bên thụ h-
ởng.
- Bên bảo lãnh không hề có nghĩa vụ hoặc trách nhiệm đối với các hậu quả do
chậm chễ hay thất lạc bất kỳ một văn bản, th yêu cầu hặc một chứng tù nào,
hoặc đối với sự chậm chễ, sự biến dạng hoặc các lỗi khác phát sinh trong khi
truyền đi bằng phơng tiện thông tin. Bên bảo lãnh không có trách nhiệm đối với
lỗi trong bản dịch hặc các giải thích về các điều khoản kỹ thuật và có quyền
truyền nội dung bảo lãnh hoặc bất kỳ phần nào đó mà không cần dịch ra.
- Bên bảo lãnh và bên chỉ thị không hề có nghĩa vụ và trách nhiệm đối với
những hậu quả phát sinh do hoạt động của mình bị gián đoạn do thiên tai, nổi
loạn nội chiến, khởi nghĩa, chiến tranh hoặc bất kỳ nguyên nhân nào ngoài sự
kiểm soát của mìnhhoặc đình công đóng cửa các hoạt động công nghiệp mang
tính khách quan.
- Bên bảo lãnh chỉ có trách nhiệm đối với bên thụ hởng theo các quy định ghi
trong bảo lãnh và các văn bản sửa đổi kèm theo quy tắc này số tiền không quá
nh đã quy định trong bảo lãnh hoặc các văn bản sửa đổi kèm theo.
Trong khi trên thế giới cha có một luật pháp quốc tế nào điều chỉnh quan
hệ bảo lãnh(Công ớc Liên Hợp Quốc về các bảo lãnh độc lập và th tín dụng dự
phòng đã soạn thảo nhng cha áp dụng) thì UCP 458 là một văn bản tơng đối
hoàn thiện. Việc nghiên cứu và dẫn chiếu theo quy tắc này sẽ tránh đợc rủi ro do
không nắm đợc luật pháp của các bên đối tác.
3.2. Nội dung th bảo lãnh của ngân hàng:
Phát hành th bảo lãnh chỉ là một trong các hình thức bảo lãnh của ngân
hàng mà ta sẽ xem xét ở phần dới.Tuy nhiên đây là hình thức thông dụng nhất.
Thông qua th bảo lãnh chúng ta có thể hiểu rõ hơn một số khái niệm cũng nh
nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng.
Theo Điều 3 UCP 458, các bảo lãnh đều phải quy định:
- Bên chỉ thị
- Bên thụ hởng
- Bên bảo lãnh
- Hợp đồng cơ sở yêu cầu phát hành bảo lãnh
- Số tiền lớn nhất đợc thanh toán và loại tiền thanh toán
- Ngày hoặc sự kiện đáo hạn của bảo lãnh
- Các điều kiện đòi thanh toán
- Các điều khoản khấu trừ bảo lãnh nếu có
10
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Một th bảo lãnh thờng bao gồm những nội dung sau:
*Tên, địa chỉ ngời nhận
*Phần mở đầu:
- Các thành viên tham gia hợp đồng, số hợp đồng, ngày ký hợp đồng.
- Tên hàng, giá trị hàng (công trình).
- Mục đích bảo lãnh: Khẳng định việc thiết lập th bảo lãnh ngân hàng nh đã
thoả thuận trong hợp đồng .
Phần mở đầu bao gồm một đoạn giới thiệu qua về nghiệp vụ chính từ đó
dẫn tới thiết lập th bảo lãnh ngân hàng. Phần này không mang tính bắt buộc nh-
ng cần thiết để làm rõ các phần sau.
*Phần nội dung: Tuyên bố trách nhiệm của ngân hàng:
- Ngân hàng đứng ra bảo lãnh: tên, địa chỉ.
- Bên chỉ thị bảo lãnh:Tên, địa chỉ.
- Bên thụ hởng bảo lãnh: Tên, địa chỉ.
- Hợp đồng cơ sở dẫn tới bảo lãnh.
- Số tiên tối đa và loại tiền phải trả :
Nếu không quy định điều này ngời thụ hởng có thể yêu cầu đòi tiền lớn
hơn số tiền trong th bảo lãnh. Số tiền tối đa này không bao gồm lãi suất phạt
trong trờng hợp ngân hàng trả chậm.
Loại tiền trong th bảo lãnh không nhất thiết phải là đồng tiền trong hợp
đồng cơ sở.
- Điều kiện đòi tiền: Đây là điều khoản quan trọng nhất của một th bảo lãnh vì
nó thể hiện mối quan hệ giữa các bên trong hợp đồng cơ sở và sự thoả thuận về
phân chia rủi ro giữa các chủ thể này. Thờng có các điều kiện sau:
+ Trả tiền theo yêu cầu đầu tiên.
+ Trên cơ sở xuất trình chứng từ hoặc phán quyết của toà án.
- Thời hạn hiệu lực: Có ba cách quy định ngày hết hạn :
+ Quy định ngày cụ thể theo lịch.
+ Dựa trên một sự kiện xảy ra trong hợp đồng cơ sở. Ví dụ nh th bảolãnh
tiền ứng trớc trong hợp đồng mua bán thờng quy định ngày hết hiệu lực là ngày
ngời xuất khẩu hoàn thành nghĩa vụ giao hàng. Việc quy định này thờng dùng
với các trờng hợp không xác định cụ thể ngày hoàn thành nghĩa vụ của ngời đợc
bảo lãnh.
11
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
+ Phối hợp hai cách trên: Chẳng hạn th bảo lãnh tiền ứng trớc có thể quy
định nó sẽ hết hiệu lực khi kết thúc giao hàng lần cuối nhng không đợc muộn
hơn một ngày cụ thể nào đó.
- Điều khoản khấu trừ (nếu có): Điều khoản này có ý nghĩa làm giảm số tiền tối
đa của th bảo lãnh theo tiến độ thực hiện hợp đồng và do đó làm giảm trách
nhiệm của ngân hàng và ngời đợc bảo lãnh theo th bảo lãnh.
Điều khoản này thờng xuất hiện trong th bảo lãnh tiền vay vốn, bảo lãnh
tền ứng trớc
- Các nội dung khác nh: Thời gian trả tiền của ngân hàng, chuyển nhợng,
luật áp dụng và cơ quan tài phán
- Chữ ký của ngời có thẩm quyền: Th bảo lãnh có thể lập bằng văn bản
có chữ ký của ngời có thẩm quyền hoặc bằng Telex có khoá mã.
3.3.Phí bảo lãnh:
Phí bảo lãnh là chi phí mà ngời đợc bảo lãnh phải trả cho ngân hàng do đợc
hởng dịch vụ này. Phí bảo lãnh phải đảm bảo bù đắp các chi phí bỏ ra của ngân
hàng có tính đến các rủi ro mà ngân hàng có thể phải gánh chịu. Nếu xét bảo
lãnh dới góc độ một sản phẩm dịch vụ thì phí bảo lãnh chính là giá cả của dịch
vụ đó.
Phí bảo lãnh có thể đợc tính bằng số tuyệt đối hoặc tính trên cơ sở tỷ lệ phí.
Phí bảo lãnh theo tỷ lệ phí đợc tính theo công thức:
Phí bảo lãnh = Số tiền bảo lãnh * Tỷ lệ phí * Thời gian bảo lãnh.
Số tiền bảo lãnh: Là số tiền ngân hàng cam kết trả thay khi bên đợc bảo
lãnh không thực hiện đúng hợp đồng đợc ghi trong hợp đồng bảo lãnh.
Tỷ lệ phí (%): Đợc quy định cụ thể với từng loại bảo lãnh, từng ngân hàng
và từng quốc gia khác nhau.
Phí bảo lãnh đợc tính vào phí dịch vụ nói chung của ngân hàng và đóng
góp trực tiếp vào lợi nhuận của ngân hàng.
4. Đặc điểm và chức năng của bảo lãnh ngân hàng
4.1. Đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng:
Về thực chất, bảo lãnh là lời hứa thanh toán của ngân hàng với ngời đợc
yêu cầu bảo lãnh khi ngời đợc bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng. Bảo
lãnh là một công cụ bảo đảm, chứ không phải là công cụ thanh toán. Nghiên cứu
đặc điểm của bảo lãnh cho chúng ta cơ sở phân biệt giữa bảo lãnh với công cụ
thanh toán và bảo đảm khác nh th tín dụng, bảo hiểm
Bảo lãnh ngân hàng có các đặc điểm sau:
12
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
4.1.1. Bảo lãnh là một mối quan hệ nhiều bên, phụ thuộc lẫn nhau:
Khi đồng ý bảo lãnh ngân hàng phát hành th bảo lãnh. Th bảo lãnh là một
hợp đồng giữa hai bên thờng là giữa ngân hàng và ngời thụ hởng. Hợp đồng này
độc lập trong mối quan hệ với hợp đồng cơ sở. Tuy nhiên để hiểu cơ chế của
công cụ này cần thiết phải hiểu rằng bảo lãnh không chỉ là mối quan hệ giữa hai
bên mà là một quan hệ tạo thành trong mối quan hệ nhiều bên bao gồm cả:
- Mối quan hệ hợp đồng giữa ngời đợc bảo lãnh và ngời thụ hởng .
- Mối quan hệ hợp đồng giữa ngời đợc bảo lãnh và ngân hàng.
Hợp đồng bảo lãnh sẽ không thể tồn tại nếu không có mối quan hệ trên. Dù
có sự phân chia, ba mối quan hệ này liên hệ lẫn nhau và có ảnh hởng đến nhau.
4.1.2. Tính độc lập:
Một đặc tính hết sức quan trọng của bảo lãnh ngân hàng là tính độc lập với
hợp đồng. Mặc dù mục đích của một bảo lãnh ngân hàng là bồi hoàn toàn cho
ngời thụ hởng những thiệt hại từ việc không thực hiện hợp đồng của ngời đợc
bảo lãnh nhng việc thanh toán một bảo lãnh chỉ căn cứ vào các điều khoản hoàn
toàn. Bảo lãnh vô điều kiện tạo nên sự khác biệt với các hình thức bảo chứng cổ
điển và các hình thức bảo lãnh kèm theo chứng từ.Ngợc lại nếu là bảo lãnh có
điều kiện hay bảo lãnh có kèm theo chứng từ nh phán quyết của toà án, quyết
định của trọng tài, xác nhận của bên thứ ba về sự vi phạm của ngời đợc bảo lãnh
thì tính độc lập của bảo lãnh ít nhiều bị giảm sút.
Tính độc lập còn thể hiện trong trách nhiệm thanh toán của ngân hàng phát
hành. Trách nhiệm này hoàn toàn độc lập với mối quan hệ giữa ngân hàng và
ngời đợc bảo lãnh.Ngân hàng không đợc viện các lý do nh: Ngời đợc bảo lãnh
bị phá sản, vẫn còn nợ ngân hàng để từ chối thanh toán .
Về tính độc lập này trong điều 2 của quy tắc thống nhất về bảo lãnh yêu
cầu UCP 845 của ICC có giải thích về bản chất bảo lãnh là giao dịch tách rời
khỏi hợp đồng cơ sở hay các diều kiện dự thầu mà bảo lãnh lấy làm căn cứ và
bên bên bảo lãnh không hề quan tâm hay bị ràng buộc bởi hợp đồng hay các
điều kiện dự thầu đó, dù có trích tham chiếu đến chúng trong bảo lãnh. Trách
nhiệm của bên bảo lãnh theo nh bên bảo lãnh là trả lại số tiênd đợc quy địmh đó
khi xuất trình yêu câù thanh toán bằng các văn bản và các chứng từ khác quy
định trong bảo lãnh mà hình thức phù hợp vơí các quy định của bảo lãnh.
Với ngân hàng quy tắc độc lập này cũng có thuận lợi. Khi ngời thụ hởng có
yêu cầu đòi tiền theo ht bảo lãnh, ngân hàng chỉ có trách nhiệm xem xét, kiểm
tra xem những điều khoản, điều kiện của th bảo lãh có đợc thoả mãn hay không.
13
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Nhiệm vụ này đợc thực hiện khá dễ dàng. Do vậy ngân hàng không liên quan
đến quyền nhghĩa vụ các bên ttrong hợp đồng cơ sở và không liên quan tới tranh
chấp phát sinh từ hợp đồng cơ sở giữa hai bên.
Tuy nhiên tính chất độc lập của bảo lãnh cũng làm tăng rủi do phải thanh
toán hộ khi có sự không trung thực cuar bên yêu cầu bảo lãnh.
Nhng cần nhớ rằng tính độc lập của bảo lãnh cũng phụ thuộc vào các điều
kiện của bảo lãnh, nó là loại bảo lãnh vô điều kiện hay bảo lãnh có điều kiện
(xem định nghĩa phần hai). Nếu là bảo lãnh vô điều kiện, việc thanh toán đợc
thực hiện theo yêu cầu đầu tiên, tính độc lập đợc bảo đảm.
4.2. Chức năng của bảo lãnh ngân hàng:
4.2.1. Chức năng bảo đảm:
Đây là chức năng quan trọng nhất của bảo lãnh ngân hàng. Theo chức năng
này ngời thụ hởng sẽ đợc hởng một khoản bồi thờng về tài chính nếu ngời đợc
bảo lãnh vi phạm cam kết. Nhng khả năng xảy ra nghĩa vụ bồi thờng của ngân
hàng là rất nhỏ. Theo thống kê của các nhà ngân hàng Mỹ thì chỉ 1% trên tổng
số bảo lãnh phát hành ở nớc này bị ngời thụ hởng yêu cầu thanh toán. Ngoài ra
bảo lãnh còn sử dụng cho các thoả thuận phi mua bán nh dự thầu, thực hiện hợp
đồng Do vậy bảo lãnh không phải là công cụ thanh toán mà là công cụ bảo
đảm.
4.2.2. Chức năng tài trợ:
Để thi công công trình hay thực hiện hợp đồng mua bán có thể phải dùng
vốn lớn trong thời gian dài. Ngời thi công có thể phải yêu cầu từ ngời chủ công
trình một khoản tiền ứng trớc. Hoặc trong cuộc đấu thầu, chủ thầu có thể yêu
cầu ngời dự thầu nộp một khoản tiền đặt cọc tham gia đấu thầu. Ngân hàng phát
hành bảo lãnh nh một công cụ tài trợ làm cho chủ thầu đợc bảo đảm sẽ ứng trớc
tiền cho nhà thầu và khi dự thầu, nhà thầu thay việc đặt cọc bằng bảo lãnh của
ngân hàng. Xét về mặt này, bảo lãnh ngân hàng mang chức năng tài trợ và điều
kiện nh đợc quy định trong th bảo lãnh và ngân hàng không thể viện cớ những
vấn đề phát sinh từ hợp đồng cơ sở để từ chối thanh toán.
4.2.3.Chức năng đôn đốc hoàn thành hợp đồng:
Bảo lãnh cho phép ngời thụ hởng có quyền yêu cầu thanh toán khi ngời đợc
bảo lãnh vi phạm hợp đồng cam kết trong suốt thời gian có hiệu lực của bảo lãnh
và ngân hàng có quyền đòi lại khoản tiền này.
Ngời bị bảo lãnh luôn bị một áp lực của việc bồi hoàn toàn bảo lãnh.Do vậy
bảo lãnh có vai trò đốc thúc ngời đợc bảo lãnh thực hiện hoàn tất hợp đồng đã
14

Xem chi tiết: tg130