Nh vy, i tng ca phõn tớch ti chớnh, v thc cht l cỏc mi quan
h kinh t phỏt sinh trong quỏ trỡnh hỡnh thnh, phỏt trin v bin i vn di cỏc
hỡnh thc cú liờn quan trc tip n hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
2. Mc ớch, ý ngha ca phõn tớch bỏo cỏo ti chớnh.
Cú nhiu i tng quan tõm n tỡnh hỡnh ti chớnh ca doanh nghip
nh: ch doanh nghip, nh ti tr, nh cung cp, khỏch hng Mi i tng quan
tõm vi cỏc mc ớch khỏc nhau nhng thng liờn quan vi nhau.
i vi ch doanh nghip v cỏc nh qun tr doanh nghip, mi quan tõm
hng u ca h l tỡm kim li nhun v kh nng tr n. Ngoi ra, cỏc nh qun tr
doanh nghip cũn quan tõm n mc tiờu khỏc nh to cụng n vic lm, nõng cao
cht lng sn phm, tng doanh thu, gim chi phớ Tuy nhiờn, doanh nghip ch cú
th thc hin cỏc mc tiờu ny nu h kinh doanh cú lói v thanh toỏn c n. Mt
doanh nghip b l liờn tc rỳt cc s b cn kit cỏc ngun lc v buc phi úng
ca, cũn nu doanh nghip khụng cú kh nng thanh toỏn cỏc khon n n hn tr
cng buc phi ngng hot ng.
i vi cỏc ch ngõn hng v cỏc nh cho vay tớn dng, mi quan tõm ca
h hng ch yu vo kh nng tr n ca doanh nghip. Vỡ vy h c bit chỳ ý
n s lng tin v cỏc ti sn khỏc cú th chuyn i thnh tin nhanh, t ú so
sỏnh vi s n ngn hn bit c kh nng thanh toỏn tc thi ca doanh
nghip. Bờn cnh ú, h cng rt quan tõm n s lng vn ch s hu vỡ ú l
khon bo him cho h trong trng hp doanh nghip gp ri ro.
i cỏc nh u t, h quan tõm n li nhun bỡnh quõn vn ca Cụng ty,
vũng quay vn, kh nng phỏt trin ca doanh nghip T ú nh hng ti cỏc
quyt nh tip tc u t v Cụng ty trong tng lai.
Bờn cnh nhng nhúm ngi trờn, cỏc c quan ti chớnh, c quan thu, nh
cung cp, ngi lao ng cng rt quan tõm n bc tranh ti chớnh ca doanh
nghip vi nhng mc tiờu c bn ging nh cỏc ch ngõn hng, ch doanh nghip
v nh u t.
Trang 5
Tt c nhng cỏ nhõn, t chc quan tõm núi trờn u cú th tỡm thy v tho
món nhu cu v thụng tin ca mỡnh thụng qua h thng ch tiờu do phõn tớch bỏo cỏo
ti chớnh cung cp.
3. T chc cụng tỏc phõn tớch ti chớnh.
Quỏ trỡnh t chc cụng tỏc phõn tớch ti chớnh c tin hnh tu theo loi
hỡnh t chc kinh doanh cỏc doanh nghip nhm mc ớch cung cp, ỏp ng nhu
cu thụng tin cho quỏ trỡnh lp k hoch, cụng tỏc kim tra v ra quyt nh. Cụng
tỏc t chc phõn tớch phi lm sao tho món cao nht cho nhu cu thụng tin ca tng
loi hỡnh qun tr khỏc nhau.
- Cụng tỏc phõn tớch ti chớnh cú th nm mt b phn riờng bit t di
quyn kim soỏt trc tip ca ban giỏm c v lm tham mu cho giỏm c. Theo
hỡnh thc ny thỡ quỏ trỡnh phõn tớch c th hin ton b ni dung ca hot ng
kinh doanh. Kt qu phõn tớch s cung cp thụng tin thng xuyờn cho lónh o
trong doanh nghip. Trờn c s ny cỏc thụng tin qua phõn tớch c truyn t trờn
xung di theo chc nng qun lý v quỏ trỡnh giỏm sỏt, kim tra, kim soỏt, iu
chnh, chn chnh i vi tng b phn ca doanh nghip theo c cu t ban giỏm
c n cỏc phũng ban.
- Cụng tỏc phõn tớch ti chớnh c thc hin nhiu b phn riờng bit theo
cỏc chc nng ca qun lý nhm cung cp thụng tin v tho món thụng tin cho cỏc
b phn ca qun lý c phõn quyn, c th:
+ i vi b phn c phõn quyn kim soỏt v ra quyt nh v chi phớ, b
phn ny s t chc thc hin thu nhp thụng tin v tin hnh phõn tớch tỡnh hỡnh
bin ng chi phớ, gia thc hin so vi nh mc nhm phỏt hin chờnh lch chi
phớ c v hai mt ng lng v giỏ t ú tỡm ra nguyờn nhõn v ra gii phỏp.
+ i vi b phn c phõn quyn kim soỏt v ra quyt nh v doanh thu
(Thng gi l trung tõm kinh doanh), l b phn kinh doanh riờng bit theo a
im hoc mt s sn phm nhúm hng riờng bit, do ú h cú quyn vi b phn
cp di l b phn chi phớ. ng vi b phn ny thng l trng phũng kinh
Trang 6
doanh, hoc giỏm c kinh doanh tu theo doanh nghip. B phn ny s tin hnh
thu nhp thụng tin, tin hnh phõn tớch bỏo cỏo thu nhp, ỏnh giỏ mi quan h chi
phớ khi lng li nhun lm c s ỏnh giỏ hon vn trong kinh doanh v
phõn tớch bỏo cỏo ni b.
4. Cỏc loi hỡnh phõn tớch ti chớnh.
4.1. Cn c theo thi im kinh doanh.
Cn c theo thi im kinh doanh thỡ phõn tớch chia lm 3 hỡnh thc:
- Phõn tớch trc khi kinh doanh.
- Phõn tớch trong kinh doanh.
- Phõn tớch sau khi kinh doanh.
a. Phõn tớch trc khi kinh doanh.
Phõn tớch trc khi kinh doanh cũn gi l phõn tớch tng lai, nhm d bỏo,
d toỏn cho cỏc mc tiờu trong tng lai.
b. Phõn tớch trong quỏ trỡnh kinh doanh.
Phõn tớch trong quỏ trỡnh kinh doanh cũn gi l phõn tớch hin ti (Hay tỏc
nghip) l quỏ trỡnh phõn tớch din ra cựng quỏ trỡnh kinh doanh . Hỡnh thc ny rt
thớch hp cho chc nng kim tra thng xuyờn nhm iu chnh, chn chnh nhng
sai lch ln gia kt qu thc hin vi mc tiờu ra.
c. Phõn tớch sau kinh doanh.
L phõn tớch sau khi kt thỳc quỏ trỡnh kinh doanh (Hay phõn tớch quỏ kh).
Quỏ trỡnh ny nhm nh k ỏnh giỏ kt qu gia thc hin so vi k hoch hoc
nh mc ra. T kt qu phõn tớch cho ta nhn rừ tỡnh hỡnh thc hin k hoch
ca cỏc ch tiờu ra v lm cn c xõy dng k hoch tip theo.
4.2. Cn c theo thi im lp bỏo cỏo.
Trang 7
Cn c theo thi im lp bỏo cỏo, phõn tớch c chia lm phõn tớch thng
xuyờn v phõn tớch nh k.
a. Phõn tớch thng xuyờn.
Phõn tớch thng xuyờn c t ra ngay trong quỏ trỡnh kinh doanh. Kt qu
phõn tớch giỳp phỏt hin ngay ra sai lch, giỳp doanh nghip a ra c cỏc diu
chnh kp thi v thng xuyờn trong quỏ trỡnh hot ng kinh doanh. Tuy nhiờn
bin phỏp ny thng cụng phu v tn kộm.
b. Phõn tớch nh k.
c t ra sau mi chu k kinh doanh khi cỏo bỏo cỏo ó oc thnh lp.
Phõn tớch nh k l phõn tớch sau quỏ trỡnh kinh doanh, vỡ vy kt qu phõn tớch
nhm ỏnh giỏ tỡnh hỡnh thc hin, kt qu hot ng kinh doanh ca tng k v l
c s cho xõy dng k hoch kinh doanh k sau.
4.3. Cn c theo ni dung phõn tớch.
a. Phõn tớch ch tiờu tng hp.
Phõn tớch theo ch tiờu tng hp l vic tng kt tt c cỏc kt qu phõn tớch
a ra mt s ch tiờu tng hp nhm ỏnh giỏ ton b hot ng sn xut kinh
doanh trong mi quan h nhõn qu gia chỳng cng nh di tỏc ng Ca cỏc yu
t thuc mụi trng.
Vớ d: - Phõn tớch cỏc ch tiờu phn ỏnh kt qu khi lng, cht lng sn xut
kinh doanh.
- Phõn tớch cỏc ch tiờu phn ỏnh kt qu doanh thu v li nhun.
b. Phõn tớch chuyờn .
Cũn c gi l phõn tớch b phn, l vic tp trung vo mt s nhõn t ca
quỏ trỡnh kinh doanh tỏc ng, nh hng n nhng ch tiờu tng hp.
Vớ d: - Cỏc yu t v tỡnh hỡnh s dng lao ng; cỏc yu t v s dng nguyờn vt
liu.
Trang 8
II. PHNG PHP PHN TCH TI CHNH.
1. Cỏc bc trong quỏ trỡnh tin hnh phõn tớch ti chớnh.
1.1. Thu nhp thụng tin.
Phõn tớch hot ng ti chớnh s dng mi ngun thụng tin cú kh nng lý
gii v thuyt minh thc trng hot ng ti chớnh, hot ng sn xut kinh doanh
ca doanh nghip, phc v cho quỏ trỡnh d oỏn, ỏnh giỏ, lp k hoch. Nú bao
gm vi nhng thụng tin ni b n nhng thụng tin bờn ngoi, nhng thụng tin k
toỏn v thụng tin qun lý khỏc, nhng thụng tin v s lng v giỏ tr Trong ú
cỏc thụng tin k toỏn l quan trng nht, c phn ỏnh tp trung trong cỏc bỏo cỏo
ti chớnh doanh nghip, ú l nhng ngun thụng tin c bit quan trng. Do vy,
phõn tớch hot ng ti chớnh trờn thc t l phõn tớch cỏc bỏo cỏo ti chớnh doanh
nghip.
1.2. X lý thụng tin.
Giai on tip theo ca phõn tớch hot ng ti chớnh l quỏ trỡnh x lý
thụng tin ó thu thp. Trong giai on ny, ngi s dng thụng tin cỏc gúc
nghiờn cu, ng dng khỏc nhau phc v mc tiờu phõn tớch ó t ra. X lý thụng
tin l quỏ trỡnh sp xp cỏc thụng tin theo nhng mc tiờu nht nh nhm tớnh toỏn,
so sỏnh, gii thớch, ỏnh giỏ, xỏc nh nguyờn nhõn ca cỏc kt qu ó t c
nhm phc v cho quỏ trỡnh d oỏn v quyt nh.
1.3. D oỏn v ra quyt nh.
Thu thp v x lý thụng tin nhm chun b nhng tin v iu kin cn
thit ngi s dng thụng tin d oỏn nhu cu v a ra cỏc quyt nh hot
ng kinh doanh. i vi ch doanh nghip, phõn tớch hot ng ti chớnh nhm
a ra cỏc quyt nh liờn quan ti mc tiờu hot ng ca doanh nghip l tng
trng, phỏt trin, ti a hoỏ li nhun, ti a hoỏ doanh thu. i vi cho vay v
u t vo doanh nghip thỡ a ra cỏc quyt nh v ti tr u t, i vi cp trờn
ca doanh nghip thỡ a ra cỏc quyt nh qun lý doanh nghip.
Trang 9
1.4. Cỏc thụng tin c s phõn tớch hot ng ti chớnh.
Cỏc thụng tin c s c dựng phõn tớch hot ng Ti chớnh trong cỏc
doanh nghip núi chung l cỏc bỏo cỏo ti chớnh, bao gm:
Bng cõn i k toỏn: L mt bỏo cỏo ti chớnh, mụ t tỡnh trng ti chớnh
ca doanh nghip ti mt thi im nht nh no ú. Nú c thnh lp t 2 phn:
Ti sn v ngun vn.
Bỏo cỏo kt qu hot ng kinh doanh: L mt bỏo cỏo ti chớnh tng
hp, phn ỏnh mt cỏch tng quỏt tỡnh hỡnh v kt qu kinh doanh trong mt niờn
k toỏn, di hỡnh thỏi tin t. Ni dung ca bỏo kt qu hot ng kinh doanh cú
th thay i nhng phi phn ỏnh c 4 ni dung c bn l: doanh thu, giỏ vn
hng bỏn, chi phớ bỏn hng v chi phớ qun lý doanh nghip, lói, l. S liu trong
bỏo cỏo ny cung cp nhng thụng tin tng hp nht v phng thc kinh doanh ca
doanh nghip trong thi k v ch ra rng, cỏc hot ng kinh doanh ú em li li
nhun hay l vn, ng thi nú cũn phn ỏnh tỡnh hỡnh s dng cỏc tim nng v
vn, lao ng, k thut v kinh nghim qun lý kinh doanh ca doanh nghip.
2. Phng phỏp phõn tớch ti chớnh.
Phng phỏp phõn tớch ti chớnh bao gm mt h thng cỏc cụng c v
bin phỏp nhm tip cn, nghiờn cu cỏc s kin, hin tng, cỏc mi quan h bờn
trong v bờn ngoi, cỏc lung dch chuyn v bin i ti chớnh, cỏc ch tiờu ti
chớnh tng hp v chi tit, nhm ỏnh giỏ tỡnh hỡnh ti chớnh doanh nghip.
V lý thuyt cú nhiu phng phỏp phõn tớch ti chớnh doanh nghip,
nhng trờn thc t ngi ta thng s dng cỏc phng phỏp sau.
2.1. Phng phỏp so sỏnh.
- So sỏnh gia s thc hin k ny vi s thc hin k trc thy rừ xu
hng thay i v ti chớnh ca doanh nghip, thy c tỡnh hỡnh ti chớnh c
ci thin hay xu i nh th no cú bin phỏp khc phc trong k ti.
Trang 10
- So sỏnh gia s thc hin vi s k hoch thy rừ mc phn u
ca doanh nghip.
- So sỏnh gia s thc hin k ny vi mc trung bỡnh ca ngnh thy
tỡnh hỡnh ti chớnh doanh nghip ang trong tỡnh trng tt hay xu, c hay cha
c so vi doanh nghip cựng ngnh.
- So sỏnh theo chiu dc thy c t trng ca tng tng s mi bn
bỏo cỏo v qua ú ch ra ý ngha tng i ca cỏc loi cỏc mc, to iu kin thun
li cho vic so sỏnh.
- So sỏnh theo chiu ngang thy c s bin ng c v s tuyt i v
s tng i ca mt khon mc no ú qua cỏc niờn k toỏn liờn tip.
Khi s dng phng phỏp so sỏnh phi tuõn th 2 iu kin sau:
- iu kin mt: Phi xỏc nh rừ gc so sỏnh v k phõn tớch.
- iu kin hai: Cỏc ch tiờu so sỏnh (Hoc cỏc tr s ca ch tiờu so sỏnh) phi m
bo tớnh cht cú th so sỏnh c vi nhau. Mun vy, chỳng phi thng nht vi
nhau v ni dung kinh t, v phng phỏp tớnh toỏn, thi gian tớnh toỏn.
2.2. Phng phỏp t l.
Phng phỏp ny da trờn cỏc ý ngha chun mc cỏc t l ca i lng
ti chớnh trong cỏc quan h ti chớnh. V nguyờn tc, phng phỏp ny yờu cu phi
xỏc nh c cỏc ngng, cỏc nh mc nhn xột, ỏnh giỏ tỡnh hỡnh ti chớnh
doanh nghip, trờn c s so sỏnh cỏc t l ca doanh nghip vi giỏ tr cỏc t l
tham chiu.
õy l phng phỏp cú tớnh hin thc cao vi cỏc iu kin c ỏp dng
ngy cng c b sung v hon thin hn. Vỡ:
- Ngun thụng tin k toỏn v ti chớnh c ci tin v cung cp y
hn l c s hỡnh thnh nhng tham chiu tin cy nhm ỏnh giỏ mt t l ca
mt doanh nghip hay mt nhúm doanh nghip.
Trang 11
- Vic ỏp dng tin hc cho phộp tớch lu d liu v thỳc y nhanh quỏ
trỡnh tớnh toỏn hng lot cỏc t l.
- Phng phỏp ny giỳp cỏc nh phõn tớch khai thỏc cú hiu qu nhng s
liu v phõn tớch mt cỏch h thng hng lot t l theo chui thi gian liờn tc hoc
theo tng giai on.
2.3. Phng phỏp Dupont.
Dupont l tờn ca mt nh qun tr ti chớnh ngi Phỏp tham gia kinh doanh
M.Dupont ó ch ra c mi quan h tng h gia cỏc ch s hot ng trờn
phng din chi phớ v cỏc ch s hiu qu s dng vn.T vic phõn tớch:
ROI=
Li nhun rũng
Tng s vn
=
Li nhun rũng
Doanh thu
x
Doanh thu
Tng s vn
Dupont ó khỏi quỏt hoỏ v trỡnh by ch s ROI mt cỏch rừ rng, nú giỳp cho
cỏc nh qun tr ti chớnh cú mt bc tranh tng hp cú th a ra cỏc quyt nh
ti chớnh hu hiu.
III- TèNH HèNH TI CHNH V HIU QU KINH DOANH QUA PHN
TCH BO CO TI CHNH.
1. Tỡnh hỡnh ti chớnh qua phõn tớch bỏo cỏo cỏo ti chớnh.
1.1. ỏnh giỏ khỏi quỏt tỡnh hỡnh ti chớnh qua phõn tớch bỏo cỏo cỏo ti chớnh.
Cụng vic ny s cung cp cho chỳng ta nhng thụng tin khỏi quỏt v tỡnh
hỡnh ti chớnh ca doanh nghip trong k l kh quan hay khụng kh quan thụng qua
mt s ni dung sau:
ỏnh giỏ chung trc khi i i vo ỏnh giỏ chi tit, ta s dng ch tiờu
t l lói trờn tng sn phm:
thu doanh
thuần Lãi
*
nsả Tài
thu Doanh
=
nsả Tài
thuần Lãi
=ROI
Trang 12
ROI l phõn tớch ca h thng quay vũng vn vi t l lói thun trờn doanh
thu, mt khỏc ROI cũn cú 2 ý ngha: Cho phộp liờn kt 2 con s cui cựng ca 2 bỏo
cỏo ti chớnh c bn (Lói thun ca bỏo cỏo kt qu hot ng kinh doanh v Tng
cng ti sn); Kt hp 3 yu t c bn cn phi xem xột ngay t u trc khi i
vo phõn tớch chi tit.
Bờn cnh vic huy ng v s dng vn, kh nng t bo m v mt ti
chớnh v mc c lp v mt ti chớnh cng cho thy mt cỏch khỏi quỏt v tỡnh
hỡnh ti chớnh doanh nghip.
T sut ti tr =
Ngun vn ch s hu
Tng s ngun vn
Ch tiờu ny cng nõng cao chng t mc c lp v mt ti chớnh ca
doanh nghip cng ln vỡ hu ht ti sn doanh nghip cú dc u l ca doanh
nghip.
T sut thanh toỏn
hin hnh
=
Tng s ti sn lu ng
Tng s n ngn hn
T sut ny cho thy kh nng ỏp ng cỏc khon n ngn hn ca doanh
nghip l cao hay thp. Nu t l ny xp x bng 1 thỡ doanh nghip cú tỡnh hỡnh ti
chớnh nm ti trng thỏi bỡnh thng tng ng vi vic cú kh nng thanh
toỏn cỏc khon n ngn hn
T sut thanh toỏn ca
vn lu ng
=
Tng s vn bng tin
Tng s vn ti sn lu ng
Ch tiờu ny phn ỏnh kh nng chuyn i thnh tin ca ti sn lu ng,
thc t cho thy, ch tiờu ny ln hn 0,5 hoc nh hn 0,1 u khụng tt vỡ s gõy
ra ng vn hoc thiu vn cho hot ng thanh toỏn.
T sut thanh toỏn
tc thi
=
Tng s vn bng tin
Tng s n ngn hn
Trang 13
Thc t cho thy, nu t sut ny ln hn 0.5 thỡ tỡnh hỡnh thanh toỏn
tng i kh quan, cũn nu nh hn 0.5 thỡ doanh nghip cú th gp khú khn
trong thanh toỏn cụng n. Do ú cú th xy ra kh nng bỏn gp hng hoỏ trang
tri cho cỏc khon cụng n. Tuy nhiờn, nu t sut ny quỏ cao thỡ cng khụng tt vỡ
khi ny vn bng tin quỏ nhiu phn ỏnh kh nng quay vũng vn chm. Lm gim
hiu qu s dng vn.
Ngoi ra chỳng ta cng cn xem xột thờm ch tiờu sau:
Vn hot ng thun = Ti sn lu ng N ngn hn.
Nu ch tiờu ny cng ln thỡ kh nng thanh toỏn ca doanh nghip cng
cao. Nhng khi vn hot ng thun quỏ cao thỡ li lm gim hiu qu hot ng
u t v gim thu nhp vỡ phn ti sn lu ng nm d ra so vi nhu cu chc
chn khụng lm tng thờm thu nhp.
Tuy nhiờn, do hot ng ca ti chớnh doanh nghip l mt b phn ca
hot ng sn xut kinh doanh v cú mi quan h trc tip, hai chiu vi hot ng
sn xut kinh doanh. Vỡ vy, quỏ trỡnh ỏnh giỏ c sõu sc hn, chỳng ta cn
phi i nghiờn cu cỏc bỏo cỏo ti chớnh tip theo.
1.2. Khỏi quỏt tỡnh hỡnh m bo ngun vn cho hot ng sn xut kinh doanh
qua phõn tớch Bng cõn i k toỏn.
1.2.1 Tỡnh hỡnh ngun vn v s dng vn.
Phõn tớch din bin ngun vn v s dng vn l xem xột v ỏnh giỏ s
thay i cỏc ch tiờu cui k so vi u k trờn BCKT v ngun vn v cỏch thc
s dng vn ca doanh nghip vo cụng vic c th. S thay i ca cỏc ti khon
trờn BCKT t k trc ti k ny cho ta bit ngun vn v s dng vn.
tin hnh phõn tớch din bin ngun vn v s dng vn,trc tiờn
ngi ta trỡnh by BCKT di dng bng cõn i bỏo cỏo (Trỡnh by mt phớa) t
ti sn n ngun vn, sau ú, so sỏnh s liu cui k vi u k trong tng ch tiờu
Trang 14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét